Wyprawa po czarne złoto

W kościele p.w. Świętego Mikołaja Biskupa we Wleniu (dolnośląskie) znajduje się jedna z największych kolonii rozrodczych nocka dużego Myotis myotis w Polsce. Liczba samic w niektórych latach sięgała nawet 2000, a średnio przebywa tam między 1000 a 1500 osobników. Kolonia znajduje się na terenie obszaru Natura 2000 Ostoja nad Bobrem PLH020054. Nocek duży to największy gatunek nietoperza rozmnażający się w Polsce. Żywi się najchętniej biegającymi chrząszczami, które tropi latając nisko nad ziemią, a potem ląduje na ziemi, aby je dopaść. Duży nietoperz, duża liczba dużych ofiar i w związku z tym w siedlisku kolonii gromadzi się dużo… guana. Nagromadzone na strychu kościoła odchody można liczyć w setkach kilogramów. Dlatego zbudowana tam została specjalna platforma, która odciąża strop świątyni, a także znacząco ułatwia sprzątanie.

Guano nietoperzy to jeden z najlepszych, ale również najbardziej skoncentrowanych nawozów zwierzęcych, o czym niedawno pisali Jolanta i Andrzej Węglowie [https://nietoperze.pl/nietoperze/guano-nietoperzy/]. Lubią je szczególnie rośliny „żarłoczne”, czyli potrzebując obfitego nawożenia. Mimo wszystko trzeba uważać, aby nie przesadzić! Z myślą o nadchodzącym sezonie ogrodniczym wybraliśmy się małą grupką wolontariuszy do Wlenia po czarne złoto. Zebraliśmy z platformy ponad 300 litrów nawozu! Choć za oknem mróz i ogród przyprószony jest śniegiem, pamięcią wracamy do minionego lata i smaku pomidorów, wspomaganych przy wzroście właśnie nietoperzowym guanem. Podobno nadchodzące lato ma być przychylne obfitym plonom. Czarne złoto czeka spokojnie w workach na swój czas.

Projekt czynnej ochrony mopka zachodniego zakończony sukcesem

Fot. Tomasz Kocoł

Z dniem 30 kwietnia 2024 r. zakończona została realizacja projektu pn. „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce” dofinansowanego z Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021. Projekt realizowany był w latach 2021-2024 przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy. Celem projektu była poprawa warunków bytowania mopka zachodniego przez tworzenie sztucznych schronień oraz uzupełnienie stanu wiedzy o aktywności tego nietoperza w lasach.

Czytaj dalej „Projekt czynnej ochrony mopka zachodniego zakończony sukcesem”

Na karliki można liczyć!

Na początku marca członkowie Ogólnopolskiego Towarzystwa Nietoperzy przeprowadzili pierwszą tegoroczną kontrolę budek szczelinowych znajdujących się na terenie Nadleśnictwa Tułowice w Obszarze Natura 2000 Bory Niemodlińskie. Budki zostały powieszone na tym terenie w sierpniu poprzedniego roku w ramach projektu „Tworzenie siedlisk zastępczych dla mopka zachodniego Barbastella barbastellus na terenie Obszaru Natura 2000 Bory Niemodlińskie” finansowanego przez województwo opolskiego.

Nietoperze zostały stwierdzone w 22 na 40 powieszonych budek, co jest najlepszym wynikiem od momentu rozpoczęcia monitoringu (dotychczasowy rekord to 20 zasiedlonych budek).  Wszystkie osobniki, a było ich 51 (co też stanowi rekord) należały do rodzaju karlik. Uzyskane wyniki są bardzo obiecujące i potwierdzają, że budki tego typy są bardzo szybko i chętnie zasiedlane przez nietoperze. Nam pozostaje jedynie cierpliwie czekać na pierwszego osobnika mopka zachodniego.

Spotkanie mopkowe w Nadleśnictwie Skierniewice

W budkach szczelinowych w Puszczy Bolimowskiej zamieszkały nietoperze. Kontrole wykonane wiosną i latem w roku 2023 wykazały, że niemal co czwarta budka miała lokatorów. Projekt “Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”, realizowany przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, dobiega końca. Osiągnęliśmy sukces, ponieważ najliczniejszym  gatunkiem nietoperza w budkach w Puszczy Bolimowskiej okazał się mopek zachodni – jednorazowo w 100 schronieniach stwierdziliśmy ponad 40 osobników, w tym przynajmniej dwa skupiska, które mogły być koloniami rozrodczymi (po kilkanaście osobników – fot. 1).

Fot. 1. Część kolonii mopka zachodniego w jednej z budek (fot. Maurycy Ignaczak)

Czytaj dalej „Spotkanie mopkowe w Nadleśnictwie Skierniewice”

Rekordowa aktywność mopka zachodniego w Nadleśnictwie Hajnówka (Puszcza Białowieska)

31 października 2023 roku miałem przyjemność zaprezentować pracownikom Nadleśnictwa Hajnówka (obszar Puszczy Białowieskiej) wyniki działań prowadzonych w ramach projektu „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach  leśnych w Polsce”. Monitoring aktywności głosowej mopka zachodniego wykazał, że jest to gatunek pospolity a jego liczebność może być najwyższa spośród wszystkich 12 monitorowanych obszarów w Polsce. Mopki zachodnie nie zasiedliły budek (obserwowano jedynie pojedyncze karliki). Równolegle prowadzone obserwacje wykazały, że mopki zachodnie na miejsca rozrodu wybierały martwe świerki. Wyniki monitoringu wskazują, że gatunek ten w Puszczy Białowieskiej ma się doskonale i cieszy się dostępem do luksusowych kryjówek. Spotkanie  dobyło się w miłej atmosferze i zakończyło się serią ciekawych pytań.

Irek Ruczyński

O mopku zachodnim mówiono w Nadleśnictwie Wołów

W poniedziałkowy ranek  13 listopada 2023 r. w Nadleśnictwie Wołów podsumowano wyniki projektu ochrony mopka zachodniego m.in. monitoringu zasiedlenia budek szczelinowych oraz monitoringu akustycznego z wyróżnieniem danych uzyskanych z terenu Dębniańskich Mokradeł. Zaprezentowano również książkę wydaną przez OTON w ramach realizacji projektu – monografię mopka zawierającą poza wiedzą o biologii gatunku również podsumowanie dobrych praktyk w ochronie tego nietoperza. Mimo kończącego się projektu mamy nadzieję na dalszą współpracę, monitorowanie zastosowanych działań ochronnych i wprowadzanie kolejnych dobrych praktyk dla ochrony mopka.

Czytaj dalej „O mopku zachodnim mówiono w Nadleśnictwie Wołów”

Błyskawiczne zasiedlenie budek szczelinowych

W dniu 17.10.2023 skontrolowano 40 budek powieszonych w leśnictwie Goszczowice w ramach projektu: „Tworzenie siedlisk zastępczych dla mopka zachodniego Barbastella barbastellus na terenie Obszaru Natura 2000 Bory Niemodlińskie” realizowanego przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, finansowanego ze środków województwa opolskiego oraz przy współpracy z Nadleśnictwem Tułowice.

Fot. 1. Kontrola budki szczelinowej

Czytaj dalej „Błyskawiczne zasiedlenie budek szczelinowych”

XXX Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna – komunikat II

XXX OKCh - logo

Zapraszamy wszystkich badaczy i sympatyków nietoperzy do udziału w jubileuszowej, XXX Ogólnopolskiej Konferencji Chiropterologicznej, która odbędzie się w dniach 27-29 października 2023 roku w Leśnym Ośrodku Edukacyjnym w Jedlni-Letnisko.

Konferencję honorowym patronatem objął Andrzej Szweda-Lewandowski – Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

Więcej informacji: XXX OKCh

Nietoperze na Chodzieskim Pikniku Naukowym „NATURA”

10 września 2023 w Chodzieży odbył się 8. Chodzieski Piknik Naukowy pod hasłem „Natura”, na którym prezentowane były nietoperze.

Stoisko, gdzie prowadzono konkursy nietoperzowe.

Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony prowadziło stoisko wspólnie z Nadleśnictwem Podanin i Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu. Nasze stoisko dedykowane było nietoperzom, a w szczególności ochronie mopka zachodniego w lasach. Uczestnicy pikniku mogli uzyskać informacje o nietoperzach, w tym o prowadzonym przez OTON projekcie ochrony mopka. Na stoisku prowadzony był konkurs wiedzy o nietoperzach, skierowany przede wszystkim do dzieci. Uczestnicy otrzymywali drobne nagrody (w tym gadżetu promujące projekt: nalepki, zakładki, magnesy). Pogoda dopisała, piknik cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem mieszkańców Chodzieży i przyjezdnych.

Czytaj dalej „Nietoperze na Chodzieskim Pikniku Naukowym „NATURA””