Wszystkich miłośników nietoperzy zapraszamy do udziału w XXXI Ogólnopolskiej Konferencji Chiropterologicznej, która odbędzie się w dniach 25-27 października 2024 roku w Ośrodku Szkoleniowo-Wypoczynkowym Inwest Smardzewice.
Z dniem 30 kwietnia 2024 r. zakończona została realizacja projektu pn. „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce” dofinansowanego z Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021. Projekt realizowany był w latach 2021-2024 przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy. Celem projektu była poprawa warunków bytowania mopka zachodniego przez tworzenie sztucznych schronień oraz uzupełnienie stanu wiedzy o aktywności tego nietoperza w lasach.
Zapraszamy do Poznania na wystawę „Chronimy mopki w lasach” wykonaną w ramach projektu realizowanego przez ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy pt. „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”.
Na początku marca członkowie Ogólnopolskiego Towarzystwa Nietoperzy przeprowadzili pierwszą tegoroczną kontrolę budek szczelinowych znajdujących się na terenie Nadleśnictwa Tułowice w Obszarze Natura 2000 Bory Niemodlińskie. Budki zostały powieszone na tym terenie w sierpniu poprzedniego roku w ramach projektu „Tworzenie siedlisk zastępczych dla mopka zachodniego Barbastella barbastellus na terenie Obszaru Natura 2000 Bory Niemodlińskie” finansowanego przez województwo opolskiego.
Nietoperze zostały stwierdzone w 22 na 40 powieszonych budek, co jest najlepszym wynikiem od momentu rozpoczęcia monitoringu (dotychczasowy rekord to 20 zasiedlonych budek). Wszystkie osobniki, a było ich 51 (co też stanowi rekord) należały do rodzaju karlik. Uzyskane wyniki są bardzo obiecujące i potwierdzają, że budki tego typy są bardzo szybko i chętnie zasiedlane przez nietoperze. Nam pozostaje jedynie cierpliwie czekać na pierwszego osobnika mopka zachodniego.
Czas spalić świąteczne pierogi i wybrać się w teren. Pojechaliśmy na spacer z latarkami do Borów Niemodlińskich. Okazuje się, że szczelinowe budki dla nietoperzy warto jest sprawdzić również zimą. W 40 skontrolowanych budkach naliczyliśmy łącznie 17 nietoperzy z rodzaju karlik Pipistrellus. Wciąż jednak czekamy na pierwsze mopki. Mamy nadzieję, że pojawią się w budkach już tej wiosny.
20 grudnia 2023 zakończył się remont na strychu budynku mieszkalnego w Łazach (woj. śląskie), w którym latem przebywa kolonia rozrodcza nocka orzęsionego. W ramach remontu wykonano drewnianą podłogę zabezpieczającą ocieplenie stropu przed niszczeniem przez guano nietoperzy. Wykonano też inne adaptacje poprawiające warunki dla przebywającej na strychu kolonii nietoperzy.
W budkach szczelinowych w Puszczy Bolimowskiej zamieszkały nietoperze. Kontrole wykonane wiosną i latem w roku 2023 wykazały, że niemal co czwarta budka miała lokatorów. Projekt “Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”, realizowany przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, dobiega końca. Osiągnęliśmy sukces, ponieważ najliczniejszym gatunkiem nietoperza w budkach w Puszczy Bolimowskiej okazał się mopek zachodni – jednorazowo w 100 schronieniach stwierdziliśmy ponad 40 osobników, w tym przynajmniej dwa skupiska, które mogły być koloniami rozrodczymi (po kilkanaście osobników – fot. 1).
Fot. 1. Część kolonii mopka zachodniego w jednej z budek (fot. Maurycy Ignaczak)
31 października 2023 roku miałem przyjemność zaprezentować pracownikom Nadleśnictwa Hajnówka (obszar Puszczy Białowieskiej) wyniki działań prowadzonych w ramach projektu „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”. Monitoring aktywności głosowej mopka zachodniego wykazał, że jest to gatunek pospolity a jego liczebność może być najwyższa spośród wszystkich 12 monitorowanych obszarów w Polsce. Mopki zachodnie nie zasiedliły budek (obserwowano jedynie pojedyncze karliki). Równolegle prowadzone obserwacje wykazały, że mopki zachodnie na miejsca rozrodu wybierały martwe świerki. Wyniki monitoringu wskazują, że gatunek ten w Puszczy Białowieskiej ma się doskonale i cieszy się dostępem do luksusowych kryjówek. Spotkanie dobyło się w miłej atmosferze i zakończyło się serią ciekawych pytań.
W poniedziałkowy ranek 13 listopada 2023 r. w Nadleśnictwie Wołów podsumowano wyniki projektu ochrony mopka zachodniego m.in. monitoringu zasiedlenia budek szczelinowych oraz monitoringu akustycznego z wyróżnieniem danych uzyskanych z terenu Dębniańskich Mokradeł. Zaprezentowano również książkę wydaną przez OTON w ramach realizacji projektu – monografię mopka zawierającą poza wiedzą o biologii gatunku również podsumowanie dobrych praktyk w ochronie tego nietoperza. Mimo kończącego się projektu mamy nadzieję na dalszą współpracę, monitorowanie zastosowanych działań ochronnych i wprowadzanie kolejnych dobrych praktyk dla ochrony mopka.
W dniu 17.10.2023 skontrolowano 40 budek powieszonych w leśnictwie Goszczowice w ramach projektu: „Tworzenie siedlisk zastępczych dla mopka zachodniego Barbastella barbastellus na terenie Obszaru Natura 2000 Bory Niemodlińskie” realizowanego przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, finansowanego ze środków województwa opolskiego oraz przy współpracy z Nadleśnictwem Tułowice.