Dnia 03.08.2023 w siedzibie Nadleśnictwa Świdnica w ramach projektu „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce” została przeprowadzona prezentacja skierowania do jego pracowników. Przybliżono sylwetkę samego gatunku, przedstawione cele i założenia projektu, a także zaprezentowano dotychczasowe wyniki monitoringu zasiedlenia budek na terenie Nadleśnictwa. Spotkanie prowadził koordynator projektu na obszar Natura 2000 Ostoja Nietoperzy Gór Sowich – Tomasz Kocoł.
Jest to kolejny po „Czynnej ochronie mopka zachodniego na wybranych terenach leśnych w Polsce” prowadzony przez nas projekt związany z ochroną tego gatunku.
Dwa lata temu prosiliśmy członków OTON-u o głosowanie na projekt „Na pomoc mopkom”. Dzięki zaangażowaniu Stowarzyszenia Ekologicznego „Etna”, Nadleśnictwa Oława, uczniów z Zespołu Szkół im. Jana Kasprowicza w Jelczu-Laskowicach i Państwa wsparciu w czasie głosowania projekt wygrał i dosłał finansowanie z Funduszu Toyoty. Zaadoptowany został jesienią 2021 r. jeden ze schronów w Jelczu-Laskowice na zimowisko dla nietoperzy. Zamurowano trzy wejścia, a w czwartym wstawiono kratę. W schronie były tylko gładkie ściany, więc zawieszono cegły, pustaki i budki zapewniając dużą różnorodność kryjówek.
Ekipa licząca nietoperze przed wejściem do bunkra w Konewce
Coroczne liczenie spalskich nietoperzy już za nami. W miniony weekend chiropterolodzy z Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, pracownicy i studenci Katedry Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii z Uniwersytetu Łódzkiego, Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska policzyli zimujące nietoperze w bunkrach w Konewce i Jeleniu – największych zimowiskach nietoperzy w woj. łódzkim.
Projekt ochrony mopka zachodniego realizowany jest przez OTON na 12 obszarach w Polsce, w tym w obszarze Natura 2000 PLH020002 Dębniańskie Mokradła położonym w województwie dolnośląskim. Obszar chroni kompleks lasów i fragmenty łąk położone na prawym brzegu Odry, na zachód od Wołowa. Dotychczas stwierdzono tu 11 gatunków nietoperzy, z czego dwa mopek zachodni Barbastella barbastellus i nocek Bechsteina Myotis bechsteinii stanowią przedmioty ochrony Obszaru.
Policzyliśmy nietoperze zimujące w kampinoskich piwniczkach. Tym razem trafiliśmy na 975 osobników 7 gatunków. W kolejności liczebności były to: gacki brunatne, mopki, nocki Natterera, nocki rude, gacki szare, pojedyncze nocki duże i jeden mroczek późny, który na zimę zwykle wybiera strychy, przewody instalacyjne, nie piwniczki. Z dodatkowych gości jak zwykle traszki, padalce, rusałki, pomrowy, harmonia oraz ślady bytności borsuków, kun i lisów. Piwniczek przybywa, nietoperzy w nich też. Wszyscy zadowoleni, znów sukces!
Obszar Natura 2000 Ostoja Nietoperzy Gór Sowich jest jednym z 12 lokalizacji na których Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy realizuje projekt „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”. Leży on na terenie województwa dolnośląskiego i obejmuje większą część pasma Gór Sowich. Znany jest on m. in. z licznych historycznych obiektów podziemnych (część z nich udostępniona jest turystycznie), które jednocześnie stanowią cenne zimowiska dla nietoperzy.
Nietoperze są ważnym ogniwem funkcjonowania lasu. Regulują liczebność wielu gatunków bezkręgowców, również tych, które w leśnictwie są traktowane jako szkodniki. Pod koniec XX wieku nietoperze wykazały wyraźny spadek liczebności. Niektóre ich gatunki, np. mopek zachodni (Fot. 1), w wielu krajach Unii Europejskiej są uważane za zagrożone i wymagają wsparcia.
Fot. 1. Portret mopka zachodniego (fot. G. Lesiński).
Począwszy od roku 2022 w 12 kompleksach leśnych w Polsce realizowany jest projekt ”Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce” dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021. Zainteresowanie tym projektem wykazało m. in. Nadleśnictwo Skierniewice, Lasy Państwowe, które administruje częścią lasów Puszczy Bolimowskiej. Po wstępnych uzgodnieniach z Nadleśniczym p. Hubertem Kanią, który wykazał dużą przychylność dla tego projektu, przy pomocy pracowników nadleśnictwa wytypowane zostały miejsca, w których zamierzaliśmy przetestować skuteczność nowego typu budek dla nietoperzy (Fot. 2). W maju 2022 roku w Leśnictwie Grabina rozwiesiliśmy 100 takich budek, każdą na wysokości 3,5-3,8 m nad ziemią (Fot. 3).
W ramach projektu „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce” zostało powieszonych, kolejnych sto schronień dla mopka zachodniego, tym razem w obszarze Natura 2000 „Ostoja Nietoperzy Gór Sowich” na terenie województwa dolnośląskiego w Nadleśnictwie Świdnica (leśnictwa: Złoty Las, Bojanice, Piskorzów, Pieszyce, Bielawa).
