Nietoperze z Nietoperka w termowizji!

Rezerwat Nietoperek jest największym zimowiskiem nietoperzy w Polsce i jednym z większych w Europie. Podziemne korytarze, powstałe do celów militarnych w czasie II wojny światowej, są obecnie schronieniem dla nietoperzy, które przylatują tam jesienią z miejsc oddalonych nawet o 200 km. Jednym z nierozwiązanych od wielu lat problemów był nielegalny ruch turystyczny, stanowiący zagrożenie dla hibernujących nietoperzy. Wielokrotnie dochodziło do aktów wandalizmu.

Czytaj dalej „Nietoperze z Nietoperka w termowizji!”

Grobowniki w grobowcach na Saharze

Obszary pustynne, mimo że stwarzają skrajnie trudne warunki do życia, zasiedlane są przez organizmy, które przystosowały się do radzenia sobie z deficytem wody i dużymi amplitudami temperatur. Wśród występujących tam zwierząt, są też nietoperze związane z pustyniami i suchymi sawannami w Afryce. Jednym z większych problemów, jakie napotykają nietoperze w takich środowiskach jest bardzo ograniczona dostępność odpowiednich schronień. Dlatego, różnego typu budowle, w tym historyczne, często skupiają duże kolonie nietoperzy, których obszary żerowiskowe mogą być bardzo rozległe.

Kopuły grobowe na cmentarzu muzułmańskim w Sudanie stanowią doskonałe schronienia dla nietoperzy.

Jednym z takich miejsc jest stanowisko archeologiczne Stara Dongola nad Nilem w północnym Sudanie. Prace wykopaliskowe prowadzone są tam od 1964 roku przez polskich archeologów w ramach misji Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem dra hab. Artura Obłuskiego. W styczniu 2023 do interdyscyplinarnego zespołu dołączyli naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu w celu zbadania możliwych interakcji pomiędzy zwierzętami (w szczególności nietoperzami) a zabytkami archeologicznymi i odwiedzającymi ich ludźmi.

Czytaj dalej „Grobowniki w grobowcach na Saharze”

Nietoperze w Konewce policzone!

Ekipa licząca nietoperze przed wejściem do bunkra w Konewce

Coroczne liczenie spalskich nietoperzy już za nami. W miniony weekend chiropterolodzy z Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, pracownicy i studenci Katedry Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii z Uniwersytetu Łódzkiego, Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska policzyli zimujące nietoperze w bunkrach w Konewce i Jeleniu – największych zimowiskach nietoperzy w woj. łódzkim.

Klaster mopków zachodnich
Czytaj dalej „Nietoperze w Konewce policzone!”

Zaobrączkowany karlik w korytarzu larwy kozioroga dębosza

Zima dla europejskich nietoperzy to trudny czas. Strategii na przetrwanie tego okresu jest kilka. Takie gatunki jak karlik większy zwykle latały na południe Europy, by spędzić zimę w cieplejszym klimacie. W czasie grudniowej kontroli wrocławscy chiropterolodzy znaleźli zaobrączkowanego karlika większego. Zwierzak zimował w korytarzu larwy kozioroga dębosza w jednym z drzew w Parku Szczytnickim. Okazało się, że przyleciał z Torunia, gdzie spędzał wiosnę i lato. Pokonał ponad 230 km aby przezimować we Wrocławiu. Dużo?

Czytaj dalej „Zaobrączkowany karlik w korytarzu larwy kozioroga dębosza”

Pierwszy rok realizacji projektu ochrony mopka zachodniego na obszarze Natura 2000 Dębniańskie Mokradła

Projekt ochrony mopka zachodniego realizowany jest przez OTON na 12 obszarach w Polsce, w tym w obszarze Natura 2000 PLH020002 Dębniańskie Mokradła położonym w województwie dolnośląskim. Obszar chroni kompleks lasów i fragmenty łąk położone na prawym brzegu Odry, na zachód od Wołowa. Dotychczas stwierdzono tu 11 gatunków nietoperzy, z czego dwa mopek zachodni Barbastella barbastellus i nocek Bechsteina Myotis bechsteinii stanowią przedmioty ochrony Obszaru.

Czytaj dalej „Pierwszy rok realizacji projektu ochrony mopka zachodniego na obszarze Natura 2000 Dębniańskie Mokradła”

Nietoperze w piwniczkach w Kampinosie policzone!

Policzyliśmy nietoperze zimujące w kampinoskich piwniczkach. Tym razem trafiliśmy na 975 osobników 7 gatunków. W kolejności liczebności były to: gacki brunatne, mopki, nocki Natterera, nocki rude, gacki szare, pojedyncze nocki duże i jeden mroczek późny, który na zimę zwykle wybiera strychy, przewody instalacyjne, nie piwniczki. Z dodatkowych gości jak zwykle traszki, padalce, rusałki, pomrowy, harmonia oraz ślady bytności borsuków, kun i lisów. Piwniczek przybywa, nietoperzy w nich też. Wszyscy zadowoleni, znów sukces! 🙂

Czytaj dalej „Nietoperze w piwniczkach w Kampinosie policzone!”

Na pomoc nockom dużym w Szkole Podstawowej w Rychtalu

Latem tego roku członkowie OTON zidentyfikowali liczącą ok. 55 osobników kolonię rozrodczą nocków dużych Myotis myotis, która zamieszkuje poddasze Szkoły Podstawowej w Rychtalu (woj. wielkopolskie). Poszycie dachu budynku podbite jest membraną dachową, która w szczytowej jego części była bardzo zniszczona przez przebywające tam nietoperze. W powyciągane włókna zaplątanych było 10 już martwych nocków dużych. Strych szkoły jest bardzo rzadko odwiedzany, więc osobom zarządzającym budynkiem niewiele było wiadomo na temat tych zwierząt i potencjalnego dla nich zagrożenia.

Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że popularna membrana dachowa może stanowić śmiertelne zagrożenie dla nietoperzy, które zamieszkują strych. Składa się ona z milionów mikrowłókien z tworzywa sztucznego. Przesiadujące na niej nietoperze mierzwią włókna pazurkami tylnych łapek i stopniowo wywlekają je z połaci membrany. Powierzchnia, na której siedzą nietoperze powoli zamienia się w kłąb sztucznych nitek, w które nietoperze z łatwością się zaplątują. Włókna są bardzo wytrzymałe i nie sposób jest je rozerwać lub przegryźć tak małym zwierzętom. Membrana staje się dla nich śmiertelną pułapką.

Czytaj dalej „Na pomoc nockom dużym w Szkole Podstawowej w Rychtalu”

Sprzątanie strychu – prezent na „Mikołaja”

Nocki duże

Czas w okolicy „Mikołaja” to idealny moment by posprzątać strych. Nie przeszkadza się nietoperzom, bo te już są w zimowiskach i można zrobić prezent parafianom… a przy okazji sobie … zabierając nawóz do ogródka 😊 Strych kościoła, który posprzątaliśmy (na skraju Doliny Baryczy) wybrała sobie na schronienie kolonia około 150 samic nocka dużego. Po zakończonej hibernacji (marzec/kwiecień) przylatują na strych kościoła by w czerwcu urodzić młode. Maluchy rodzą się w bardzo zbliżonym czasie bo w grupie cieplej 😊 zwłaszcza, gdy nie ma się futerka a mamy lecą na polowanie. Młode nietoperze dużo jedzą i szybko rosną. Tak więc kolonia około 300 nocków dużych potrafi trochę nabrudzić. Nietoperze z Doliny Baryczy wrócą wiosną do posprzątanej kryjówki.

Mikołaje zamiast brody noszą maski 😉
Czytaj dalej „Sprzątanie strychu – prezent na „Mikołaja””

Pierwszy rok realizacji projektu „Czynna ochrona mopka zachodniego” na obszarze Natura 2000 Ostoja Nietoperzy Gór Sowich

Obszar Natura 2000 Ostoja Nietoperzy Gór Sowich jest jednym z 12 lokalizacji na których Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy realizuje projekt „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”. Leży on na terenie województwa dolnośląskiego i obejmuje większą część pasma Gór Sowich. Znany jest on m. in. z licznych historycznych obiektów podziemnych (część z nich udostępniona jest turystycznie), które jednocześnie stanowią cenne zimowiska dla nietoperzy.

Czytaj dalej „Pierwszy rok realizacji projektu „Czynna ochrona mopka zachodniego” na obszarze Natura 2000 Ostoja Nietoperzy Gór Sowich”

Pomagamy mopkom zachodnim w Puszczy Bolimowskiej

Nietoperze są ważnym ogniwem funkcjonowania lasu. Regulują liczebność wielu gatunków bezkręgowców, również tych, które w leśnictwie są traktowane jako szkodniki. Pod koniec XX wieku nietoperze wykazały wyraźny spadek liczebności. Niektóre ich gatunki, np. mopek zachodni (Fot. 1), w wielu krajach Unii Europejskiej są uważane za zagrożone i wymagają wsparcia.

Portret mopka zachodniego
Fot. 1. Portret mopka zachodniego (fot. G. Lesiński).

Począwszy od roku 2022 w 12 kompleksach leśnych w Polsce realizowany jest projekt ”Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce” dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021. Zainteresowanie tym projektem wykazało m. in. Nadleśnictwo Skierniewice, Lasy Państwowe, które administruje częścią lasów Puszczy Bolimowskiej. Po wstępnych uzgodnieniach z Nadleśniczym p. Hubertem Kanią, który wykazał dużą przychylność dla tego projektu, przy pomocy pracowników nadleśnictwa wytypowane zostały miejsca, w których zamierzaliśmy przetestować skuteczność nowego typu budek dla nietoperzy (Fot. 2). W maju 2022 roku w Leśnictwie Grabina rozwiesiliśmy 100 takich budek, każdą na wysokości 3,5-3,8 m nad ziemią (Fot. 3).

Czytaj dalej „Pomagamy mopkom zachodnim w Puszczy Bolimowskiej”