Nietoperze, w tym karlik średni (Pipistrellus kuhlii), są niezwykle wrażliwe na zmiany w środowisku, co wynika z ich pozycji w sieci troficznej. Jako owadożercy, są narażone na bioakumulację substancji toksycznych, takich jak metale ciężkie, pestycydy czy inne zanieczyszczenia obecne w owadach, które stanowią ich źródło pożywienia. Co więcej, ich stosunkowo długowieczność w porównaniu z innymi małymi ssakami sprawia, że w ich organizmach mogą gromadzić się toksyczne substancje przez długi czas, co czyni je szczególnie wartościowymi organizmami do monitorowania długoterminowego narażenia na zanieczyszczenia środowiskowe.
W czasopiśmie Science of the Total Environment opublikowano artykuł pt. „Can the urban bat (Pipistrellus kuhlii) be used as a bioindicator of trace metal pollution?”, który bada potencjał karlika średniego jako bioindykatora zanieczyszczenia metalami śladowymi w środowisku miejskim. Karlik średni został wybrany do tych badań ze względu na to, że jest to gatunek powszechnie spotykany w środowisku miejskim. Jego szeroki zasięg geograficzny oraz istotna rola w regulowaniu populacji owadów czynią go cennym gatunkiem do badań nad wpływem zanieczyszczeń na ekosystemy miejskie.
Do badań wykorzystano nietoperze, które odławiano za pomocą specjalnych sieci chiropterologicznych. Sieci te rozstawiano w miejscach aktywności karlików, takich jak miejskie parki czy wyloty z budynków. Po schwytaniu od zwierząt pobierano próbki tkanek w celu dalszej analizy. Rodzaje pobranych próbek:
Sierść: Analiza sierści umożliwia ocenę długoterminowej akumulacji metali ciężkich, ponieważ pierwiastki te wiążą się z keratyną w trakcie wzrostu włosów.
Guano (odchody): Guano dostarcza cennych informacji o składzie pokarmu nietoperzy oraz o poziomie zanieczyszczeń, które trafiają do ich organizmu wraz z pożywieniem.
Tkanki miękkie: W przypadkach, gdy pozyskiwano martwe osobniki (np. znalezione w środowisku), analizowano tkanki miękkie, takie jak wątrobę czy nerki, które są kluczowe dla oceny bioakumulacji toksycznych metali.
Pobrane próbki poddano laboratoryjnej analizie chemicznej w celu określenia stężeń metali ciężkich, takich jak ołów (Pb), kadm (Cd), rtęć (Hg) i arsen (As). Wyniki analizy wykazały, że stężenia metali ciężkich w tkankach karlików średnich są skorelowane z poziomem zanieczyszczenia ich środowiska. To potwierdza, że Pipistrellus kuhlii może pełnić rolę skutecznego bioindykatora obecności metali ciężkich w miejskich ekosystemach. Badania podkreśliły również potencjał tego gatunku w monitorowaniu środowiskowym, zwłaszcza na obszarach intensywnie przekształconych przez działalność człowieka.
Zespół naukowców zaznacza, że monitorowanie populacji tego gatunku może pomóc w identyfikacji ryzyk ekologicznych związanych z zanieczyszczeniem metalami ciężkimi.
Could a city-dwelling bat (Pipistrellus kuhlii) serve as a bioindicator species for trace metals pollution? Olha Timofieieva, Anton Vlaschenko ,Ryszard Laskowski
Więcej szczegółów na temat publikacji i jej znaczenia można znaleźć w oryginalnym artykule na stronie https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969722066554?via%3Dihub
Jolanta Węgiel Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
