Zmiany kondycji i strategii energetycznych podkasanka Schreibersa w odpowiedzi na ocieplenie klimatu

Artykuł „Thinner bats to face hibernation as response to climate warming” analizuje wpływ globalnego ocieplenia na kondycję i zapotrzebowanie energetyczne hibernujących podkasańców Schreibersa (Miniopterus schreibersii). Autorzy, Marc López-Roig, Eduard Piera i Jordi Serra-Cobo, wykorzystali dane zbierane przez 20 lat (1998–2017), aby zbadać, jak zmieniające się warunki klimatyczne wpływają na ich rezerwy tłuszczowe i zdolności przystosowawcze.

Badania przeprowadzono w jaskini Daví, znajdującej się w parku Sant Llorenç del Munt i l’Obac w północno-wschodniej Hiszpanii. Analizowano populację podkasańców  Schreibersa (Miniopterus schreibersii) w trzech kluczowych momentach cyklu hibernacyjnego: na początku hibernacji (grudzień), na jej końcu (luty) oraz w okresie wczesnej aktywności wiosennej (marzec). W trakcie badań schwytano 1589 osobników, zarówno samców, jak i samice. Każdemu zbadano masę ciała, długość przedramienia i kondycję tłuszczową, obliczaną przy użyciu indeksu skalowanej masy (SMI). Procedury przeprowadzano w sposób minimalizujący zakłócenia w hibernacji nietoperzy.

Równocześnie analizowano dane meteorologiczne, takie jak średnia, minimalna i maksymalna temperatura powietrza, liczba dni z temperaturami poniżej 0°C oraz powyżej 10°C, a także długość zimy, definiowaną jako okres pomiędzy pierwszymi a ostatnimi trzema kolejnymi dniami z mrozem.

Wyniki badania wykazały, że w ciągu dwóch dekad kondycja ciała nietoperzy na początku i końcu hibernacji znacząco się pogorszyła. Zwierzęta gromadziły mniej tłuszczu przed okresem hibernacji, jednak poprawiły zdolność do optymalizacji jego zużycia, co pozwala im przetrwać nawet trudniejsze warunki. Tempo utraty masy ciała w trakcie hibernacji spadło w ostatniej dekadzie, choć zmiana ta nie była istotna statystycznie. Chociaż wzrost średnich temperatur zimowych nie wpływał bezpośrednio na kondycję ciała, większa liczba dni mroźnych była powiązana z gorszymi wynikami kondycyjnymi. Samice miały mniejsze rezerwy tłuszczowe niż samce we wszystkich analizowanych okresach.

Autorzy sugerują, że zmiany klimatyczne powodują adaptacje energetyczne u podkasańców Schreibersa (Miniopterus schreibersii). Łagodniejsze zimy umożliwiają im przetrwanie przy mniejszych zapasach tłuszczu, jednak zwierzęta wiosną rozpoczynają okres aktywności z niższą kondycją, co potencjalnie może wpłynąć na ich sukces reprodukcyjny. Wyniki podkreślają również znaczenie stabilnych mikroklimatów w jaskiniach dla minimalizowania kosztów metabolicznych hibernacji.

Pełny artykuł można znaleźć na stronie Springer Nature https://www.nature.com/articles/s41598-024-52459-9

Fot. Autorstwa C. Robiller/naturlichter.de – Praca własna, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20710655

Author: Jolanta WęgielLeśnik, chiropterolog, członek Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Nietoperzy, pracownik Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Od 1997 roku redaktorka strony nietoperze.pl.