Wiosenna migracja nietoperzy z pomocą frontów burzowych


Badania przeprowadzone przez Edwarda Hurme i współpracowników w latach 2022–2024 dotyczyły migracji samic borowca wielkiego (Nyctalus noctula). Naukowcy wykorzystali specjalne urządzenia telemetryczne, aby śledzić codzienne trasy, temperaturę ciała i aktywność tych nietoperzy. Śledzenie odbywało się na dużą skalę, obejmując dystans do 1116 km w trakcie wiosennych migracji przez Europę Środkową.

Badane nietoperze przemieszczały się głównie na północny wschód. Średni dystans, który pokonywały w ciągu jednej nocy, wynosił 166 km, a maksymalna odnotowana odległość to aż 383 km. W ciągu trzech lat zarejestrowano migrację 71 samic. Nietoperze preferowały migrację w nocy, gdy warunki pogodowe były korzystne, szczególnie przed nadejściem ciepłych frontów atmosferycznych, które zapewniały im korzystny wiatr.

Samice rozpoczynające migrację pod koniec sezonu miały większe zapotrzebowanie energetyczne i pokonywały dystanse przy mniej sprzyjających warunkach wiatrowych. Średni poziom ich aktywności był znacznie wyższy niż u samic migrujących wcześniej. Naukowcy zaobserwowali, że samice były w stanie elastycznie dostosowywać wysokość lotu i dostosowywać swoją strategię migracji w zależności od warunków pogodowych.

Nietoperze potrafiły przerywać migrację, gdy pogoda się pogarszała, i wracać do wcześniejszych miejsc. Stopnie migracji były różnej długości i zależały od warunków lokalnych. Na trasie migracji zwierzęta zatrzymywały się na kilka dni, aby odpocząć i polować. Większość nocnych przystanków była wykorzystywana do zdobywania pokarmu. Naukowcy zarejestrowali, że na każdą noc migracji przypadało kilka nocy odpoczynku i polowania.

Pod koniec migracji samice były w zaawansowanej ciąży, co wpływało na ich większe zapotrzebowanie energetyczne. Naukowcy przypuszczają, że ciężarne samice czekają na odpowiednie warunki pogodowe, co pozwala im zmniejszyć wysiłek potrzebny do pokonania trasy. Opóźnione migracje mogą jednak skutkować późniejszym dotarciem do miejsc rozrodu, co może mieć wpływ na rozwój młodych.

Badania te pozwoliły lepiej zrozumieć zjawisko migracji nietoperzy, które do tej pory było mało zbadane. Wyniki są ważne dla ochrony tras migracyjnych nietoperzy, szczególnie w kontekście zmian klimatycznych i zagrożeń, takich jak turbiny wiatrowe.
https://www.science.org/doi/pdf/10.1126/science.ade7441

Fot.Nyctalus noctula. Maurycy Ignaczak

Maurycy Ignaczak to polski chiropterolog i fotograf, specjalizujący się w badaniu i ochronie nietoperzy od ponad 25 lat. Fotografią nietoperzy zajmuje się od początku swojej kariery, doskonaląc techniki uchwycenia tych zwierząt w locie. Jego prace były prezentowane na licznych wystawach, np. „Prawdziwa natura nietoperza” organizowanej przez Związek Polskich Parków Narodowych,, „Nocni Łowcy” organizowany przez Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu.

Author: Jolanta WęgielLeśnik, chiropterolog, członek Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Nietoperzy, pracownik Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Jest autorką i współautorką publikacji naukowych oraz popularnonaukowych, dotyczących nietoperzy i edukacji przyrodniczej. Od 1997 roku redaktorka strony nietoperze.pl