Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy
nietoperze, chiroptera, ochrona, zimowiska, hibernacja, echolokacja, ultradźwięki, nocek, mopek, karlik, borowiec, mroczek, mroczak, gacek
Artykuł „Mating without intromission in a bat” opublikowany w czasopiśmie Current Biology przedstawia badania dotyczące unikalnych zachowań kopulacyjnych mroczków późnych. Kluczowym wnioskiem badania jest odkrycie, że penis tego gatunku pełni funkcję „ramienia kopulacyjnego”, co wyróżnia tego nietoperza spośród innych ssaków.
W dniach 25–27 października 2024 roku w Smardzewicach odbyła się XXXI Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna, gromadząc licznych naukowców, badaczy oraz pasjonatów nietoperzy. Wydarzenie to stało się platformą do prezentacji najnowszych wyników badań oraz dyskusji nad wyzwaniami związanymi z ochroną tych latających ssaków. Wystąpienia naukowe i ochroniarskie dot. nietoperzy przeprowadziło 20 prelegentów. Podczas sesji posterowej zostało zaprezentowanych 13 plakatów.
Już od ponad 30 lat regularnie odbywają się Ogólnopolskie Konferencje Chiropterologiczne. Uczestnicy mają okazję zapoznać się z aktualną wiedzą na temat sytuacji poszczególnych gatunków i stanu ich populacji. Naukowcy z całej Polski prezentują wyniki najnowszych badań, nowatorskie projekty ochrony gatunkowej oraz wskazują zagrożenia na jakie narażone są te ssaki.
W dniach 25-27 października 2024 r. odbyła się wyjątkowo udana 
XXXI OKCh w Smardzewicach, zorganizowana przez Pracownia Biobank UŁ, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytet Łódzki, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy i Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Łodzi.
Z dniem 30 kwietnia 2024 r. zakończona została realizacja projektu pn. „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce” dofinansowanego z Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021. Projekt realizowany był w latach 2021-2024 przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy. Celem projektu była poprawa warunków bytowania mopka zachodniego przez tworzenie sztucznych schronień oraz uzupełnienie stanu wiedzy o aktywności tego nietoperza w lasach.
Czytaj dalej „Projekt czynnej ochrony mopka zachodniego zakończony sukcesem”
Zapraszamy do Poznania na wystawę „Chronimy mopki w lasach” wykonaną w ramach projektu realizowanego przez ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy pt. „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”.
Czytaj dalej „Wystawa „Chronimy mopki w lasach””Na początku marca członkowie Ogólnopolskiego Towarzystwa Nietoperzy przeprowadzili pierwszą tegoroczną kontrolę budek szczelinowych znajdujących się na terenie Nadleśnictwa Tułowice w Obszarze Natura 2000 Bory Niemodlińskie. Budki zostały powieszone na tym terenie w sierpniu poprzedniego roku w ramach projektu „Tworzenie siedlisk zastępczych dla mopka zachodniego Barbastella barbastellus na terenie Obszaru Natura 2000 Bory Niemodlińskie” finansowanego przez województwo opolskiego.
Nietoperze zostały stwierdzone w 22 na 40 powieszonych budek, co jest najlepszym wynikiem od momentu rozpoczęcia monitoringu (dotychczasowy rekord to 20 zasiedlonych budek). Wszystkie osobniki, a było ich 51 (co też stanowi rekord) należały do rodzaju karlik. Uzyskane wyniki są bardzo obiecujące i potwierdzają, że budki tego typy są bardzo szybko i chętnie zasiedlane przez nietoperze. Nam pozostaje jedynie cierpliwie czekać na pierwszego osobnika mopka zachodniego.
Czas spalić świąteczne pierogi i wybrać się w teren. Pojechaliśmy na spacer z latarkami do Borów Niemodlińskich. Okazuje się, że szczelinowe budki dla nietoperzy warto jest sprawdzić również zimą. W 40 skontrolowanych budkach naliczyliśmy łącznie 17 nietoperzy z rodzaju karlik Pipistrellus. Wciąż jednak czekamy na pierwsze mopki. Mamy nadzieję, że pojawią się w budkach już tej wiosny.
20 grudnia 2023 zakończył się remont na strychu budynku mieszkalnego w Łazach (woj. śląskie), w którym latem przebywa kolonia rozrodcza nocka orzęsionego. W ramach remontu wykonano drewnianą podłogę zabezpieczającą ocieplenie stropu przed niszczeniem przez guano nietoperzy. Wykonano też inne adaptacje poprawiające warunki dla przebywającej na strychu kolonii nietoperzy.
W budkach szczelinowych w Puszczy Bolimowskiej zamieszkały nietoperze. Kontrole wykonane wiosną i latem w roku 2023 wykazały, że niemal co czwarta budka miała lokatorów. Projekt “Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”, realizowany przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Nietoperzy, dobiega końca. Osiągnęliśmy sukces, ponieważ najliczniejszym gatunkiem nietoperza w budkach w Puszczy Bolimowskiej okazał się mopek zachodni – jednorazowo w 100 schronieniach stwierdziliśmy ponad 40 osobników, w tym przynajmniej dwa skupiska, które mogły być koloniami rozrodczymi (po kilkanaście osobników – fot. 1).
Fot. 1. Część kolonii mopka zachodniego w jednej z budek (fot. Maurycy Ignaczak)
Czytaj dalej „Spotkanie mopkowe w Nadleśnictwie Skierniewice”
31 października 2023 roku miałem przyjemność zaprezentować pracownikom Nadleśnictwa Hajnówka (obszar Puszczy Białowieskiej) wyniki działań prowadzonych w ramach projektu „Czynna ochrona mopka zachodniego na wybranych obszarach leśnych w Polsce”. Monitoring aktywności głosowej mopka zachodniego wykazał, że jest to gatunek pospolity a jego liczebność może być najwyższa spośród wszystkich 12 monitorowanych obszarów w Polsce. Mopki zachodnie nie zasiedliły budek (obserwowano jedynie pojedyncze karliki). Równolegle prowadzone obserwacje wykazały, że mopki zachodnie na miejsca rozrodu wybierały martwe świerki. Wyniki monitoringu wskazują, że gatunek ten w Puszczy Białowieskiej ma się doskonale i cieszy się dostępem do luksusowych kryjówek. Spotkanie dobyło się w miłej atmosferze i zakończyło się serią ciekawych pytań.
Irek Ruczyński