NIETOPERZyMY – podsumowanie projektu edukacyjnego

20 listopada 2025 r. w Kaliszu, w Collegium Ecologicum Akademii Kaliskiej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, odbyło się uroczyste podsumowanie dotychczasowych działań edukacyjnych i kulturalnych, skoncentrowanych na fascynującym świecie nietoperzy.
W swoim wystąpieniu Wojciech Szulc, wicekurator Oświaty w Poznaniu, podkreślił wyjątkowy charakter projektu NIETOPERZyMY, wskazując na jego nowatorskie podejście do edukacji w terenie – edukacji outdoorowej.

Od lutego 2025 roku w Ośrodku Kultury Leśnej w Gołuchowie realizowany był projekt NIETOPERZyMY, prowadzony we współpracy z:

  • Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Nietoperzy (OTON),
  • Wydziałem Leśnym i Technologii Drewna Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu,
  • Polskim Towarzystwem Ochrony Przyrody „Salamandra”.

Projekt edukacyjny NIETOPERZyMY powstał, by wspierać dzieci, młodzież i nauczycieli w odkrywaniu tajemnic życia nietoperzy oraz promować działania sprzyjające ich ochronie.
Inicjatywa objęła szeroki wachlarz aktywności:

  • Wystawę w Muzeum Leśnictwa w Gołuchowie, którą odwiedziło ponad 20 000 osób – koordynatorem merytorycznym wystawy był prof. UPP dr hab. Andrzej Węgiel.
  • Spacery edukacyjne z nietoperzami podczas Międzynarodowej Nocy Muzeów,
  • Grę terenową „NIETOPERZyMY” dla turystów odwiedzających Ośrodek Kultury Leśnej,
  • Spotkania z uczestnikami Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Gołuchowie, Pleszewie i Kaliszu,
  • „Nietoperzowe czytanie na polanie” – wydarzenie dla najmłodszych, zorganizowane we współpracy z Biblioteką Publiczną Gminy Gołuchów,
  • Noc Nietoperzy, w której aktywnie uczestniczyli członkowie OTON: prezes Błażej Wójtowicz, prof. UPP dr hab. Andrzej Węgiel, dr Anna Kocoł-Bator oraz mgr inż. Jolanta Węgiel.

Konkurs „NIETOPERZyMY. Poza klasą”

W ramach projektu, we współpracy z Fundacją Finnway Polska, ogłoszono Ogólnopolski Konkurs „NIETOPERZyMY. Poza klasą” na scenariusz zajęć terenowych.
Celem konkursu było:

  • rozwijanie wiedzy o nietoperzach żyjących w Polsce i ich roli w ekosystemie,
  • kształtowanie postaw proekologicznych i odpowiedzialności za środowisko naturalne,
  • wspieranie kreatywności i umiejętności planowania zajęć edukacyjnych w plenerze.

Konkurs był skierowany do nauczycieli, edukatorów, animatorów oraz studentów kierunków pedagogicznych i przyrodniczych.
W skład jury konkursu weszli m.in. członkowie OTON: prof. UPP dr hab. Andrzej Węgiel oraz dr Anna Kocoł-Bator.

Podczas gali finałowej ogłoszono wyniki:

  • GRAND PRIX otrzymała Kinga Pera, która weźmie udział w wyjeździe studyjnym do Finlandii, by poznać innowacyjne praktyki fińskiej edukacji outdoorowej.
  • Laureaci I miejsca otrzymali praktyczne tablety do dokumentowania scenariuszy zajęć w terenie,
  • Laureaci II i III miejsca – zestawy sprzętu edukacyjnego.

Uczestnicy wydarzenia

W uroczystości wzięli udział m.in.:

  • Wojciech Szulc – wicekurator Oświaty w Poznaniu,
  • Anna Piotrowska – dyrektor kaliskiej delegatury Kuratorium Oświaty,
  • Marek Zdunek – wicestarosta Powiatu Pleszewskiego,
  • Tomasz Pawlak – wójt Gminy Gołuchów,
  • Przedstawiciele Gołuchowskiego Centrum Kultury „Zamek”,
  • Członkowie Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Nietoperzy i PTOP „Salamandra”,
  • Studenci Sekcji Teriologicznej Koła Leśników Wydziału Leśnego i Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu,
  • Słuchacze Uniwersytetów Trzeciego Wieku z Gołuchowa i Kalisza,
  • Reprezentanci nadleśnictw, Technikum Leśnego w Miliczu,
  • Dyrektorzy szkół, nauczyciele, uczniowie oraz harcerze.

XXXII Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna

W dniach 24–26 października 2025 roku w Policach odbyła się XXXII Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna, która zgromadziła specjalistów zajmujących się badaniami i ochroną nietoperzy. W wydarzeniu wzięli udział naukowcy, praktycy oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych, a także leśnicy i edukatorzy przyrodniczy.

W programie konferencji znalazły się liczne wystąpienia naukowe, prezentacje projektów ochrony czynnej oraz działania edukacyjne. Poruszano temat wpływu sztucznego oświetlenia na aktywność nietoperzy, szczególnie w kontekście miejskich parków i dolin rzecznych. Przedstawiono doświadczenia z rehabilitacji nietoperzy w ośrodkach miejskich, m.in. w Warszawie, oraz działania edukacyjne prowadzone w ramach projektu NIETOPERZyMY w Gołuchowie.

Szczególną uwagę poświęcono badaniom nad preferencjami siedliskowymi nietoperzy oraz ich aktywnością w różnych środowiskach, takich jak monokultury sosnowe czy krajobrazy rolnicze z obecnością śródpolnych zbiorników wodnych. Zaprezentowano też wyniki innowacyjnych badań z wykorzystaniem technologii NGS, które pozwoliły poznać dietę nietoperzy owadożernych występujących w suchym klimacie Sudanu.

Podczas konferencji omówiono również najnowsze programy ochronne i infrastrukturalne, w tym inicjatywy takie jak „Dom przyjazny nietoperzom” oraz międzynarodowy projekt LIFE+ Podkowiec Towers, którego celem jest przywracanie nietoperzy do lasów. Ważnym elementem obrad była także prezentacja wytycznych dotyczących minimalizacji wpływu lądowych farm wiatrowych na populacje nietoperzy.

Wydarzeniu towarzyszyły konkursy edukacyjne, relacje z ekspedycji chiropterologicznych oraz wycieczki terenowe po Puszczy Bukowej i ruinach poniemieckiej fabryki benzyny syntetycznej. Konferencja stanowiła doskonałą okazję do wymiany doświadczeń i prezentacji najnowszych wyników badań nad nietoperzami w Polsce i za granicą.